Logo

Interview with the Director of the Rural Development Agency under the Ministry of Environment Protection and Agricultute of Georgia Mr. Ilia Tamarashvili

ილია თამარაშვილი.jpg
Ilia Tamarashvili / ილია თამარაშვილი

Director of the Rural Development Agency under the Ministry of Environment Protection and Agricultute of Georgia / საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროსთან არსებული ა(ა)იპ სოფლის განვითარების სააგენტოს დირექტორი

Abstract

ინტერვიუ საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროსთან არსებული ა(ა)იპ სოფლის განვითარების სააგენტოს დირექტორთან, ბატონ ილია თამარაშვილთან

ყვე­ლას­თვის ცნო­ბი­ლია, რომ სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტო ბევრ სა­ინ­ტე­რე­სო და სა­ჭი­რო პრო­ექ­ტებს ახ­ორ­ცი­ელ­ებს. ამ­ის შე­სა­ხებ ბევ­რი ინ­ფორ­მა­ცია დევს სა­აგ­ენ­ტოს ვებ­გვერ­დზე, ბევ­რიც შუქ­დე­ბა პრე­სის სა­შუ­ალ­ებ­ით, მაგ­რამ მო­სახ­ლე­ობ­ის დი­დი ნა­წი­ლი ვერ ახ­ერ­ხებს (მ.შ. მეც) დე­ტა­ლებ­ში მი­ად­ევ­ნოს თვალ-ყუ­რი სა­აგ­ენ­ტოს საქ­მი­ან­ობ­ას, არ­ადა ეს სა­ჭი­როა და ხში­რად, უმ­ეტ­ეს­წი­ლად, სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის ძა­ლი­ან დი­დი შე­საძ­ლებ­ლო­ბაა. ვფიქ­რობთ, სა­სურ­ვე­ლია, რომ მსგავ­სი ინ­ფორ­მა­ცია უფ­რო მე­ტად იყ­ოს ცნო­ბი­ლი სზო­გა­დო­ებ­ის ფარ­თო მა­სე­ბის­თვის, მ. შ. აკ­ად­ემი­ური წრი­სათ­ვის. თე­მის აქ­ტუ­ალ­ურ­ობ­იდ­ან და პრაქ­ტი­კუ­ლი მნიშ­ვნე­ლო­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, გთა­ვა­ზობთ ინ­ტერ­ვი­უს სა­ქარ­თვე­ლოს გა­რე­მოს დაც­ვი­სა და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის სა­მი­ნის­ტროს­თან არ­სე­ბუ­ლი ა(ა)იპ სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტოს დი­რექ­ტორ­თან, ბა­ტონ ილია თა­მა­რაშ­ვილ­თან.

Keywords: Rural Development Agency / სოფლის განვითარების სააგენტო

Introduction

- ბა­ტო­ნო ილია, გთხოვთ, მოკ­ლედ წარ­მოგ­ვიდ­გი­ნოთ თქვე­ნი სა­აგ­ენ­ტო. რო­დის შე­იქ­მნა და რა იყო მი­სი შექ­მნის მი­ზა­ნი?

სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტო სა­ქარ­თვე­ლოს გა­რე­მოს დაც­ვი­სა და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის სა­მი­ნის­ტროს სის­ტე­მა­ში შე­მა­ვა­ლი უწყე­ბაა, რო­მე­ლიც ახ­ორ­ცი­ელ­ებს პროგ­რა­მებ­სა და პრო­ექ­ტებს არა მხო­ლოდ სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო დარ­გის ხელ­შეწყო­ბის­თვის, არ­ამ­ედ გა­რე­მოს დაც­ვი­სა და სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით. სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის პრო­ექ­ტე­ბის გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ის მიზ­ნით სა­აგ­ენ­ტო 2012 წლი­დან საქ­მი­ან­ობს, თუმ­ცა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ული ეფ­ექ­ტი­ან­ობ­ის გაზ­რდას და მო­სახ­ლე­ობ­ის სა­ჭი­რო­ებ­ებ­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი, ევ­რო­პუ­ლი ტი­პის სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ისა და სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის პო­ლი­ტი­კის მარ­თვის სის­ტე­მის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბის მიზ­ნით მუდ­მი­ვად მიმ­დი­ნა­რე­ობს გა­ნახ­ლე­ბა. სწო­რედ ამ­იტ­ომ გა­სულ წელს გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ული რებ­რენ­დინ­გის შე­დე­გად ჩა­მო­ყა­ლიბ­და სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტო. ჩვე­ნი მი­სიაა, სა­ჭი­რო რე­სურ­სე­ბის ყვე­ლა­ზე ეფ­ექ­ტუ­რად და სწო­რად მი­წო­დე­ბით, ფერ­მერ­თა და სოფ­ლად მაცხოვ­რე­ბელ­თა კე­თილ­დღე­ობ­ის ზრდის ხელ­შეწყო­ბა. ფერ­მე­რე­ბი­სათ­ვის ჩვენ ვართ გზამ­კვლე­ვი წარ­მა­ტე­ბუ­ლი სოფ­ლის­კენ.

- რო­გო­რია თქვე­ნი სა­აგ­ენ­ტოს სტა­ტის­ტი­კა მი­სი არ­სე­ბო­ბის მან­ძილ­ზე? კერ­ძოდ, რამ­დე­ნი პრო­ექ­ტია გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ული, რამ­დე­ნია ინ­ვეს­ტი­ცი­ებ­ის მთლი­ანი მო­ცუ­ლო­ბა, რამ­დე­ნი ად­ამი­ანი და­საქ­მდა, თუ გაქ­ვთ და­ახ­ლო­ებ­ითი მო­ნა­ცე­მე­ბი მა­ინც?

სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტო, აგ­რა­რუ­ლი დარ­გის თა­ნა­მედ­რო­ვე მოთხოვ­ნე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად, ახ­ორ­ცი­ელ­ებს მიზ­ნობ­რივ პროგ­რა­მებ­სა და პრო­ექ­ტებს სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­თა ჯაჭ­ვის ყვე­ლა კომ­პო­ნენ­ტის მხარ­და­სა­ჭე­რად. ეს გუ­ლის­ხმობს, რო­გორც ფერ­მერ­თა და აგ­რო­ბიზ­ნე­სით და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ პირ­თა პირ­და­პირ, საგ­რან­ტო დახ­მა­რე­ბას, ას­ევე, ხელს უწყობს სტრა­ტე­გი­ული მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბის მხარ­და­ჭე­რას სის­ტე­მუ­რი პროგ­რა­მე­ბის გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ის გზით.

2013 წლი­დან, ახ­ალი მიდ­გო­მე­ბის შე­დე­გად, სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­აში ჩარ­თულ მე­წარ­მე­ებ­სა თუ ფერ­მე­რებს გა­ეზ­არ­დათ იაფ ფუ­ლად სახ­სრებ­ზე ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბა, რა­მაც უფ­რო მიმ­ზიდ­ვე­ლი გა­ხა­და დარ­გში ინ­ვეს­ტი­რე­ბა.

სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის პირ­ვე­ლა­დი წარ­მო­ებ­ის, გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი და შე­ნახ­ვა-რე­ალ­იზ­აცი­ის სა­წარ­მოო პრო­ცე­სე­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით მიმ­დი­ნა­რე საკ­რე­დი­ტო პორ­ტფე­ლი 1,3 მლრდ ლარს აღ­ემ­ატ­ება, 2013 წლი­დან დღემ­დე გა­ცე­მუ­ლია 3 მლრდ ლარ­ზე მე­ტი აგ­რო­სეს­ხი, რაც 22-ჯერ აღ­ემ­ატ­ება 2012 წელს სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით არ­სე­ბულ საკ­რე­დი­ტო პორ­ტფელს (57 მი­ლი­ონ ლარს). სა­ხელ­მწი­ფოს ფი­ნან­სუ­რი მხარ­და­ჭე­რით, სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტოს პროგ­რა­მე­ბის ფარ­გლებ­ში, შექ­მნი­ლია/გა­დაიარაღებულია და ფუნ­ქცი­ონ­ირ­ებს 1000-ზე მე­ტი სა­წარ­მო.

ჩვენს მი­ერ სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო დარ­გის სტრა­ტე­გი­ული მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბის მხარ­და­ჭე­რით, დღე­ის­ათ­ვის:

  • მთე­ლი ქვეყ­ნის მას­შტა­ბით, გა­შე­ნე­ბუ­ლია 13,604 ჰექ­ტა­რი ბა­ღი, მათ შო­რის, ვაშ­ლის, ნუ­შის, კაკ­ლის, ლურ­ჯი მოც­ვის, თხი­ლის, ზე­თის ხი­ლის და ა.შ.
  • მეცხო­ვე­ლე­ობ­ის გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლია 13,298 ბე­ნე­ფი­ცი­არი.
  • სა­მა­ცივ­რე და შემ­ნახ­ვე­ლი მე­ურ­ნე­ობ­ის გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლია 1,705 ბე­ნე­ფი­ცი­არი.
  • გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი სა­წარ­მო­ებ­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლია 1,100 ბე­ნე­ფი­ცი­არი.
  • პროგ­რა­მის „ქარ­თუ­ლი ჩაი“ ფარ­გლებ­ში რე­აბ­ილ­იტ­ირ­ებ­ული ფარ­თო­ბი შე­ად­გენს 1,600 ჰექ­ტარ­ზე მეტს.

- პან­დე­მი­ამ­დე რო­გო­რი იყო სა­შუ­ალო წლი­ური სტა­ტის­ტი­კა იგ­ივე მი­მარ­თუ­ლე­ბით და რო­გო­რია გა­სუ­ლი - 2020 წლის სტა­ტის­ტი­კა?

2020 წელს პან­დე­მი­ას­თან და მის გავ­ლე­ნებ­თან ბრძო­ლის პა­რა­ლე­ლუ­რად, ფერ­მე­რე­ბის მხარ­და­სა­ჭე­რად გა­ტარ­და კომ­პლექ­სუ­რი ღო­ნის­ძი­ებ­ები, შე­მუ­შავ­და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის ან­ტიკ­რი­ზი­სუ­ლი გეგ­მა „ზრუნ­ვა სო­ფელ­ზე და ფერ­მე­რებ­ზე“. ან­ტიკ­რი­ზი­სუ­ლი გეგ­მა მო­იც­ავ­და რო­გორც ფერ­მე­რე­ბის პირ­და­პირ დახ­მა­რე­ბას, ას­ევე ხელს უწყობ­და სტრა­ტე­გი­ული მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბის მხარ­და­ჭე­რას. პირ­და­პი­რი დახ­მა­რე­ბის პროგ­რა­მებ­მა ფერ­მე­რებს პირ­ვე­ლა­დი პრო­დუქ­ცი­ის წარ­მო­ებ­ის ხარ­ჯე­ბი მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად შე­უმ­ცი­რა. გაგ­რძელ­და ყვე­ლა იმ პროგ­რა­მი­სა, თუ პრო­ექ­ტის გან­ხორ­ცი­ელ­ება, რო­მე­ლიც სა­ხელ­მწი­ფომ აგ­რა­რუ­ლი დარ­გის თა­ნა­მედ­რო­ვე მოთხოვ­ნე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად გან­ვით­რე­ბის ხელ­შეწყო­ბის­თვის შე­იმ­უშ­ავა. არ­სე­ბუ­ლი ვი­თა­რე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, რამ­დე­ნი­მე მიმ­დი­ნა­რე პრო­ექ­ტში ცვლი­ლე­ბე­ბი შე­ვი­და, რა­მაც ის­ინი უფ­რო მოქ­ნი­ლი გა­ხა­და.

სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის ან­ტიკ­რი­ზი­სუ­ლი გეგ­მის პრო­ექ­ტე­ბის/პროგ­რა­მე­ბის გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ით შე­დე­გად:

  • იმ ბე­ნე­ფი­ცი­არ­ებ­ის რა­ოდ­ენ­ობ­ამ, ვინც ან­ტიკ­რი­ზი­სუ­ლი პრო­ექ­ტე­ბით/პროგ­რა­მე­ბით ის­არ­გებ­ლა, შე­ად­გი­ნა 432 ათ­ას­ზე მე­ტი ბე­ნე­ფი­ცი­არი, მათ ჯა­მუ­რად 76.1 მლნ ლა­რის მო­ცუ­ლო­ბის სარ­გე­ბე­ლი მი­იღ­ეს;
  • სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­აში გან­ხორ­ცი­ელ­დე­ბა 152.9 მლნ ლა­რის ინ­ვეს­ტი­ცია;
  • ფერ­მე­რებ­მა/სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო მი­წის მე­სა­კუთ­რე­ებ­მა, მი­იღ­ეს 32.5 ათ­ას ტო­ნა­ზე მე­ტი მო­ცუ­ლო­ბის აგ­რო­დი­ზე­ლის ფას­დაკ­ლე­ბის ბა­რა­თე­ბი;
  • 18,000 ჰა-ზე მეტ ფარ­თობ­ზე გან­ხორ­ცი­ელ­და 161 მლნ ლარ­ზე მე­ტი მო­სავ­ლის დაზღვე­ვა.

- რო­გო­რია მიმ­დი­ნა­რე წლის 6 თვის მო­ნა­ცე­მე­ბი და პროგ­ნო­ზი წლის ბო­ლოს­თვის?

პირ­ვე­ლა­დი პრო­დუქ­ცი­ის მხარ­და­ჭე­რის მი­მარ­თუ­ლე­ბით გრძელ­დე­ბა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ნა­ბი­ჯე­ბის გა­დად­გმა, აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ „და­ნერ­გე მო­მავ­ლის“ ფარ­გლებ­ში გა­შე­ნე­ბულ ბა­ღებ­ში მი­ღე­ბუ­ლი მო­სავ­ლის რე­ალ­იზ­აცი­ით ფერ­მე­რებ­მა შე­მო­სა­ვა­ლი უკ­ვე მი­იღ­ეს. გაჩ­ნდა სა­ექ­სპორ­ტო შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი, რაც გან­პი­რო­ბე­ბუ­ლია პროგ­რა­მის ფარ­გლებ­ში გა­შე­ნე­ბულ ბა­ღებ­ში მი­ღე­ბუ­ლი მო­სავ­ლის მზარ­დი რა­ოდ­ენ­ობ­ით. ას­ევე, აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ ეტ­აპ­ობ­რი­ვად იქ­მნე­ბა კარ­გი სა­ნედ­ლე­ულო ბა­ზა ად­გი­ლობ­რი­ვი გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი მრეწ­ვე­ლო­ბი­სათ­ვის. თუმ­ცა, კვლავ აქ­ტი­ურ­ად გრძელ­დე­ბა პროგ­რა­მა, მიმ­დი­ნა­რე წლის 6 თვის მო­ნა­ცე­მე­ბით უპ­რე­ცენ­დენ­ტოდ მა­ღა­ლია მოთხოვ­ნა, წლის მე­ორე ნა­ხე­ვარ­ში გა­ნაცხა­დე­ბის მი­ღე­ბა გა­ნახ­ლდე­ბა და ამ რა­ოდ­ენ­ობ­ის ზრდა კვლავ არ­ის მო­სა­ლოდ­ნე­ლი.

სა­ხელ­მწი­ფოს მხარ­და­ჭე­რით, მხო­ლოდ ჩვე­ნი საგ­რან­ტოს მეშ­ვე­ობ­ით, უკ­ვე ას­ზე მე­ტი შემ­ნახ­ვე­ლი და გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი სა­წარ­მოა შექ­მნი­ლი. ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით წელს თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბის 50-ზე მე­ტი ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა გა­ფორ­მდა.

კვლავ აქ­ტი­ურ­ად გრძელ­დე­ბა არ­ას­ას­ოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბის მხარ­და­ჭე­რა. ამ კუთხით აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, „სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის პროგ­რა­მა“, რო­მელ­საც სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტო ევ­რო­კავ­ში­რი­სა და გა­ერ­ოს გან­ვი­თა­რე­ბის პროგ­რა­მის მხარ­და­ჭე­რით „სოფ­ლი­სა და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის გან­ვი­თა­რე­ბის ევ­რო­პის სა­მე­ზობ­ლო პროგ­რა­მის” ფარ­გლებ­ში ახ­ორ­ცი­ელ­ებს. პროგ­რა­მა, რომ­ლის მი­ზა­ნია სოფ­ლად არ­ას­ას­ოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო სა­მე­წარ­მეო საქ­მი­ან­ობ­ის გან­ვი­თა­რე­ბის მხარ­და­ჭე­რა, ქე­დას, ხუ­ლოს, ბორ­ჯო­მის, ახ­ალ­ქა­ლა­ქის, თეთ­რიწყა­როს, ყაზ­ბე­გის, ლა­გო­დე­ხი­სა და დე­დოფ­ლის­წყა­როს მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტებ­ში ხორ­ცი­ელ­დე­ბა. მიმ­დი­ნა­რე წელს აღ­ნიშ­ნულ პროგ­რა­მას ახ­ალი მიზ­ნობ­რი­ვი კომ­პო­ნენ­ტი - მწვა­ნე გრან­ტე­ბი და­ემ­ატა.

მიმ­დი­ნა­რე წლის შე­მოდ­გო­მი­სათ­ვის და­გეგ­მი­ლია გან­ხორ­ცი­ელ­დეს, სა­ქარ­თვე­ლოს პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრის მი­ერ ინ­იც­ირ­ებ­ული სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო მე­ქა­ნი­ზა­ცი­ის პროგ­რა­მა, რომ­ლის ბი­უჯ­ეტი მიმ­დი­ნა­რე წელს 50 მლნ ლა­რი იქ­ნე­ბა.

- ახ­ლა ცო­ტა დე­ტა­ლებ­ში შე­ვი­დეთ და და­ვა­კონ­კრე­ტოთ, რა სა­ხის დახ­მა­რე­ბე­ბია სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის­თვის თქვე­ნი სა­აგ­ენ­ტოს მეშ­ვე­ობ­ით?

რო­გორც ავ­ღნიშ­ნე, პირ­და­პი­რი, საგ­რან­ტო დახ­მა­რე­ბის პა­რა­ლე­ლუ­რად, ხელს ვუწყობთ მნიშ­ვნე­ლო­ვან მი­მარ­თუ­ლე­ბებს სის­ტე­მუ­რი პროგ­რა­მე­ბის გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ის გზით. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ საგ­რან­ტო მხარ­და­ჭე­რის პროგ­რა­მებ­მა ფერ­მე­რებს პირ­ვე­ლა­დი პრო­დუქ­ცი­ის წარ­მო­ებ­ის ხარ­ჯე­ბი მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად შე­უმ­ცი­რა. სის­ტე­მა­ტი­ურ­ად მიმ­დი­ნა­რე­ობს აუთ­ვი­სე­ბელ სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო მი­წებ­ზე სხვა­დას­ხვა კულ­ტუ­რის გა­შე­ნე­ბა, გა­ვე­რა­ნე­ბუ­ლი პლან­ტა­ცი­ებ­ის რე­აბ­ილ­იტ­აცია, ჩნდე­ბა შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, მოხ­დეს გარ­კვე­ულ კულ­ტუ­რებ­ში იმ­პორ­ტის ჩა­ნაც­ვლე­ბა და ჩნდე­ბა ახ­ალი სა­ექ­სპორ­ტო შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი.

ჩვე­ნი სა­აგ­ენ­ტოს პროგ­რა­მე­ბის მეშ­ვე­ობ­ით შე­საძ­ლე­ბე­ლია შე­იქ­მნას თა­ნა­მედ­რო­ვე მე­ურ­ნე­ობ­ები თუ სა­წარ­მო­ები, რო­მელ­თა წარ­მო­ებ­ული პრო­დუქ­ცი­აც კუნ­კუ­რენ­ტუ­ნა­რი­ანი იქ­ნე­ბა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ბა­ზარ­ზე.

კო­ოპ­ერ­აცი­ული სა­წარ­მო­ებ­ისა და სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო კო­ოპ­ერ­ატ­ივ­ებ­ის მხარ­და­ჭე­რა წარ­მო­ად­გენს სოფ­ლი­სა და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის გან­ვი­თა­რე­ბის ერთ-ერთ მნიშ­ვნე­ლო­ვან მი­მარ­თუ­ლე­ბას. მა­თი მხარ­და­ჭე­რის მიზ­ნით ხორ­ცი­ელ­დე­ბა სა­ხელ­მწი­ფო პროგ­რა­მე­ბი.

სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­თა ჯაჭ­ვის ყვე­ლა კომ­პო­ნენ­ტის მხარ­და­ჭე­რის ფარ­გლებ­ში, რო­გორც პირ­ვე­ლა­დი პრო­დუქ­ცი­ის, ას­ევე გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი ინ­ფრას­ტრუქ­ტუ­რის შექ­მნის პა­რა­ლე­ლუ­რად, სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტო ტექ­ნი­კურ დახ­მა­რე­ბას უწ­ევს ქარ­თუ­ლი აგ­რა­რუ­ლი პრო­დუქ­ცი­ის მწარ­მო­ებ­ლებს სურ­სა­თის უვ­ნებ­ლო­ბი­სა და ხა­რის­ხის მარ­თვის სა­ერ­თა­შო­რი­სო სის­ტე­მე­ბის/სტან­დარ­ტე­ბის და­ნერ­გვი­სა და ბრენ­დი­რე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით.

- კერ­ძოდ, რას გუ­ლის­ხმობს თი­თოეული დახ­მა­რე­ბა ფერ­მე­რის­თვის, სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის პირ­ვე­ლა­დი პრო­დუქ­ცი­ის შემ­ქმნე­ლებ­ზე? უფ­რო გა­სა­გე­ბი რომ იყ­ოს, უფ­რო ჩა­ვუღ­რმავ­დეთ თი­თოეულ მი­მარ­თუ­ლე­ბას. ანუ, ინ­ფორ­მა­ცი­ულ­თან ერ­თად პრაქ­ტი­კუ­ლიც გავ­ხა­დოთ ჩვე­ნი სა­უბ­არი.

სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტოს ფი­ნან­სუ­რი მხარ­და­ჭე­რა ფერ­მე­რებს ბიზ­ნე­სის წა­მოწყე­ბა­სა და მის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში ეხ­მა­რე­ბა, შე­ღა­ვა­თი­ანი აგ­როკ­რე­დი­ტი­სა და საგ­რან­ტო კომ­პო­ნენ­ტის კომ­ბი­ნა­ცია, ქმნის რე­ალ­ურ შე­საძ­ლებ­ლო­ბას, რო­გორც პირ­ვე­ლა­დი, ას­ევე გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბით წარ­მო­ებ­ის გან­ვი­თა­რე­ბი­სათ­ვის. მა­გა­ლი­თად, ფერ­მერს აქ­ვს შე­საძ­ლებ­ლო­ბა თან­ხის ნა­წი­ლი მი­იღ­ოს გრან­ტის სა­ხით, ხო­ლო და­ნარ­ჩე­ნი ნა­წი­ლი შე­ღა­ვა­თი­ანი აგ­როკ­რე­დი­ტის სა­შუ­ალ­ებ­ით. საგ­რან­ტო თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბის მი­სა­ღე­ბად პროგ­რა­მით დად­გე­ნი­ლი კრი­ტე­რი­უმ­ებ­ის შე­სა­ბა­მი­სად მოგ­ვმარ­თავს სა­აგ­ენ­ტოს, ხო­ლო შე­ღა­ვა­თი­ანი აგ­როკ­რე­დი­ტის მი­სა­ღე­ბად კი მის­თვის სა­სურ­ველ სა­ფი­ნან­სო ინ­სტი­ტუტს.

- რა მო­ეთხო­ვე­ბა დახ­მა­რე­ბის მი­სა­ღე­ბად ბე­ნე­ფი­ცი­არს თი­თოეულ კონ­კრე­ტულ შემ­თხვე­ვა­ში?

სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტოს პრო­ექ­ტებ­სა და პროგ­რა­მებ­ში მო­ნა­წი­ლე­ობ­ის მი­ღე­ბა შე­უძ­ლია რო­გორც სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე ფი­ზი­კურ პირს, ას­ევე სა­ქარ­თვე­ლოს კა­ნონ­მდებ­ლო­ბის შე­სა­ბა­მი­სად რე­გის­ტრი­რე­ბულ ინ­დი­ვი­დუ­ალ­ურ მე­წარ­მეს და იურ­იდი­ულ პირს, რო­მე­ლიც აკ­მა­ყო­ფი­ლებს პრო­ექ­ტი­თა თუ პროგ­რა­მით გან­საზღვრულ კრი­ტე­რი­უმ­ებს. იურ­იდი­ული პი­რის დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი ას­ევე შე­საძ­ლოა იყ­ოს უცხო ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქეც, რაც ქმნის დარ­გში უცხო­ური ინ­ვეს­ტი­ცი­ებ­ის მო­ზიდ­ვის სა­შუ­ალ­ებ­ას.

რაც შე­ეხ­ება „შე­ღა­ვა­თი­ანი აგ­როკ­რე­დი­ტის პრო­ექ­ტს“, სეს­ხე­ბის გა­ცე­მას ახ­ორ­ცი­ელ­ებ­ენ პარ­ტნი­ორი სა­ფი­ნან­სო ინ­სტი­ტუ­ტე­ბი, დად­გე­ნი­ლი პი­რო­ბე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად.ხო­ლო პროგ­რა­მე­ბის ვა­დე­ბი და პი­რო­ბე­ბი დად­გე­ნი­ლია თი­თოეული პროგ­რა­მი­სათ­ვის ცალ-ცალ­კე, რის შე­სა­ხე­ბაც ინ­ფორ­მა­ცია გან­თავ­სე­ბუ­ლია სა­აგ­ენ­ტოს ვებ-გვერ­დზე - rda.gov.ge.

- რო­გო­რი სა­ხის დახ­მა­რე­ბას მი­იღ­ებს გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი წარ­მო­ებ­ის მსურ­ვე­ლი პი­რი (ალ­ბათ იურ­იდი­ული)? მა­გა­ლი­თად, სა­ხელ­მწი­ფო აფ­ინ­ან­სებს საპ­რო­ცენ­ტო გა­ნაკ­ვე­თის დიდ ნა­წილს 1,5 მლნ ლა­რამ­დე კრე­დი­ტის შემ­თხვე­ვა­ში. უფ­რო ზუს­ტად რომ გვითხრათ რა მიზ­ნობ­რი­ობ­ის უნ­და იყ­ოს კრე­დი­ტი, და რამ­დენ %-ს რამ­დე­ნი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში და­ფა­რავს სა­ხელ­მწი­ფო?

შე­ღა­ვა­თი­ანი აგ­როკ­რე­დი­ტის პროგ­რა­მით სარ­გებ­ლო­ბა შე­უძ­ლია რო­გორც იურ­იდი­ულ, ას­ევე ფი­ზი­კურ პირს. პროგ­რა­მის ფარ­გლებ­ში სა­აგ­ენ­ტოს მი­ერ არა უმ­ეტ­ეს 48 თვის საპ­რო­ცენ­ტო გა­ნაკ­ვე­თის თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბა ხდე­ბა მსეს­ხებ­ლის მი­ერ გა­დახ­დი­ლი თან­ხის პა­რა­ლე­ლუ­რად სეს­ხის ძი­რი­თა­დი თან­ხის წლი­ური 11%-მდე ოდ­ენ­ობ­ით, რაც შე­ეხ­ება სეს­ხის მიზ­ნობ­რი­ობ­ას პრო­ექ­ტის ფარ­გლებ­ში ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ალ­ებ­ებ­ის­თვის, კა­პი­ტა­ლუ­რი ხარ­ჯე­ბი­სათ­ვის, სეს­ხი გა­იც­ემა ახ­ალი სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო სა­წარ­მო­ებ­ის შექ­მნის, არ­სე­ბუ­ლი სა­წარ­მო­ებ­ის გა­ფარ­თო­ებ­ის, მო­დერ­ნი­ზა­ცი­ის და არ­სე­ბულ სა­წარ­მო­ებ­ში სა­რე­მონ­ტო სა­მუ­შაოების და­სა­ფი­ნან­სებ­ლად. რო­გორც გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი, ას­ევე პირ­ვე­ლა­დი სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო სა­წარ­მო­ებ­ის და ინ­ფრას­ტრუქ­ტუ­რუ­ლი სა­წარ­მო­ებ­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით.

- შე­ღა­ვა­თი­ანი კრე­დი­ტე­ბიც გან­სხვავ­დე­ბა ერ­თმა­ნე­თი­სა­გან, ხომ?

“შე­ღა­ვა­თი­ანი აგ­როკ­რე­დი­ტის“ პრო­ექ­ტის ფარ­გლებ­ში სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის პირ­ვე­ლა­დი წარ­მო­ებ­ის, გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი და შე­ნახ­ვა-რე­ალ­იზ­აცი­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით სა­ფი­ნან­სო ინ­სტი­ტუ­ტე­ბის­გან გა­იც­ემა, რო­გორც შე­ღა­ვა­თი­ანი აგ­როკ­რე­დი­ტი ძი­რი­თა­დი და საბ­რუ­ნა­ვი სა­შუ­ალ­ებ­ებ­ის­თვის, ას­ევე აგ­რო­ლი­ზინ­გი.

- შე­ღა­ვა­თი­ან კრე­დი­ტებ­თან ერ­თად არ­ის გარ­კვე­ული გრან­ტე­ბიც, რო­მე­ლიც პრო­ექ­ტის ღი­რე­ბუ­ლე­ბის საკ­მა­ოდ სო­ლი­დურ ნა­წილს წარ­მო­ად­გენს. ეს რა შემ­თხვე­ვა­ში ხდე­ბა ზო­გა­დად და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის რო­მე­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბი ხვდე­ბა ამ კა­ტე­გო­რი­აში, იქ­ნებ დაგ­ვი­კონ­კრე­ტოთ?

რო­გორც უკ­ვე ავ­ღნიშ­ნე, საგ­რან­ტო თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბა გა­იც­ემა სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­თა ჯაჭ­ვის ყვე­ლა კომ­პო­ნენ­ტში, ეს იქ­ნე­ბა პირ­ვე­ლა­დი წარ­მო­ება, ინ­ტენ­სი­ური და ნა­ხევ­რა­დინ­ტენ­სი­ური ბა­ღე­ბის გა­შე­ნე­ბა, გა­და­მა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი და შემ­ნახ­ვე­ლი სა­წარ­მო­ებ­ის თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბა, ტექ­ნი­კუ­რი დახ­მა­რე­ბა, რაც მო­იც­ავს უვ­ნებ­ლო­ბი­სა და ხა­რის­ხის სა­ერ­თა­შო­რი­სო სის­ტე­მე­ბი­სა და სტან­დარ­ტე­ბის და­ნერ­გვა­ში ხელ­შეწყო­ბას. მხარს ვუ­ჭერთ ფერ­მე­რებს სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო ექ­სტენ­ცი­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით, რაც მო­იც­ავს დარ­გობ­რივ ცოდ­ნა­ზე ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბის ზრდას, და აგ­რა­რუ­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბით კონ­სულ­ტა­ცი­ებს, რაც ხორ­ცი­ელ­დე­ბა სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტოს რე­გი­ონ­ული სამ­სა­ხუ­რე­ბი­სა და მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი ცენ­ტრე­ბის მეშ­ვე­ობ­ით. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის პროგ­რა­მა, რო­მე­ლიც 8 მიზ­ნობ­რივ მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტეტ­ში ხორ­ცი­ელ­დე­ბა და სოფ­ლად არ­ას­ას­ოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო, სა­მე­წარ­მეო საქ­მი­ან­ობ­ის გან­ვი­თა­რე­ბას უჭ­ერს მხარს.

- რო­მე­ლი დარ­გე­ბია აღი­არ­ებ­ული ყვე­ლა­ზე პრი­ორ­იტ­ეტ­ულ­ად სა­ქარ­თვე­ლოს სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­აში დღე­ის­ათ­ვის? პრი­ორ­იტ­ეტ­ის მი­ხედ­ვით რომ დაგ­ვი­სა­ხე­ლოთ.

მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია აღ­ინ­იშ­ნოს, რომ პირ­ვე­ლა­დი პრო­დუქ­ცი­ის წარ­მო­ებ­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით რე­გი­ონ­ებ­ში გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი კულ­ტუ­რე­ბი ნი­ად­აგ­ურ-კლი­მა­ტუ­რი ფაქ­ტო­რე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით გან­სხვავ­დე­ბა ერ­თმა­ნე­თის­გან, თუმ­ცა ზო­გა­დად თუ ვი­სა­უბ­რებთ უნ­და ავ­ღნიშ­ნოთ, რომ ყვე­ლა­ზე გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი კულ­ტუ­რე­ბია კა­კა­ლი, ნუ­ში, ვაშ­ლი, ვა­ზი, ლურ­ჯი მოც­ვი და სხვა.

- სად შე­უძ­ლია და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ პირს ამ­ომ­წუ­რა­ვი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ღე­ბა?

სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტოს პროგ­რა­მე­ბი­სა და პრო­ექ­ტე­ბის შე­სა­ხებ დე­ტა­ლუ­რი ინ­ფორ­მა­ცია ხელ­მი­საწ­ვდო­მია სა­აგ­ენ­ტოს ოფ­იცი­ალ­ურ ვებ­გვერ­დზე - rda.gov.ge, აქ­ტი­ურ რე­ჟიმ­ში მოქ­მე­დებს სა­ინ­ფორ­მა­ციო სამ­სა­ხუ­რი - 1501, ხელ­მი­საწ­ვდო­მია ონ­ლა­ინ ჩა­ტის მომ­სა­ხუ­რე­ბა, სი­ახ­ლე­ები ვრცელ­დე­ბა სო­ცი­ალ­ური ქსე­ლის სა­შუ­ალ­ებ­ით­აც. ამ­ავ­დრო­ულ­ად, ხორ­ცი­ელ­დე­ბა სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო ექ­სტენ­ცია მთე­ლი ქვეყ­ნის მას­შტა­ბით, სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტოს 9 რე­გი­ონ­ული სამ­სა­ხუ­რი­სა და 45 სა­ინ­ფორ­მა­ციო-სა­კონ­სულ­ტა­ციო მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი ცენ­ტრის სა­შუ­ალ­ებ­ით. დის­ტან­ცი­ური სერ­ვი­სე­ბის მი­წო­დე­ბის პა­რა­ლე­ლუ­რად სოფ­ლის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­აგ­ენ­ტოს რე­გი­ონ­ული სამ­სა­ხუ­რე­ბის თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი ფერ­მე­რებს უწყვე­ტად უწ­ევ­ენ, რო­გორც სა­ინ­ფორ­მა­ციო, ას­ევე, დის­ტან­ცი­ურ და სა­ვე­ლე კონ­სულ­ტა­ცი­ებს.

- თქვენ თვი­თონ რას და­ამ­ატ­ებ­დით, რა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი მო­მენ­ტი გა­მოვ­ტო­ვეთ?

მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია აღ­ინ­იშ­ნოს, სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ობ­ის მდგრა­დი და გრძელ­ვა­დი­ანი გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის ერთ-ერ­თი აუც­ილ­ებ­ელი პი­რო­ბა დაზღვე­ვის, რო­გორც ფი­ნან­სუ­რი ინ­სტრუ­მენ­ტის, ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბაა. სა­ხელ­მწი­ფოს ხელ­შეწყო­ბით, ფერ­მე­რე­ბი მო­სა­ვალს მო­სა­ლოდ­ნე­ლი სტი­ქი­ის­გან, სეტყვის, წყალ­დი­დო­ბის, ქა­რიშ­ხლი­სა და ციტ­რუსს სა­შე­მოდ­გო­მო ყინ­ვის­გან აზღვე­ვენ. აგ­რო­დაზღვე­ვის პროგ­რა­მის ფარ­გლებ­ში ბე­ნე­ფი­ცი­არს შე­უძ­ლია და­აზღვი­ოს 5 ჰა-მდე მი­წის ნაკ­ვე­თი, ხო­ლო მარ­ცვლე­ული კულ­ტუ­რის შემ­თხვე­ვა­ში 30 ჰა; თი­თოეული დამ­ზღვე­ვი 70% -იან თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბას მი­იღ­ებს პროგ­რა­მით გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბულ ყვე­ლა კულ­ტუ­რა­ზე, ხო­ლო ვაზ­ზე 50%-ს. ამ­ას­თან, დამ­ზღვევს შე­საძ­ლე­ბე­ლია დაზღვე­ული ჰქონ­დეს, რო­გორც მარ­ცვლე­ული კულ­ტუ­რა, ისე სხვა კულ­ტუ­რე­ბი ერ­თდრო­ულ­ად.

- დი­დი მად­ლო­ბა ბა­ტო­ნო ილია, ამ­დე­ნი დრო რომ დაგ­ვით­მეთ და ამ­ომ­წუ­რა­ვი პა­სუ­ხე­ბი გა­ეც­ით ჩვენს შე­კითხვებს.

- თქვენც დი­დი მად­ლო­ბა.

ინ­ტერ­ვიუ ჩა­იწ­ერა

ჟურ­ნა­ლის გან­ყო­ფი­ლე­ბის ხელ­მძღვა­ნელ­მა

იური ქარ­ჩა­ვამ

References

The New Economist N2, (2021), Vol 16, Issue 2

02-2021.jpg
Published Date:

11/07/2021